Tesbih çekmenin tarihini merak edenlere buyrun birlikte okumaya;
Boncuk kemik taş gibi küçük parçaların bir
ipe dizilmesi insanlık tarihi kadar eskidir. İlk insanlar avladıkları avın
parçalarını ip benzeri şeylere dizer bir sonraki avda başarı getirmesi için
üzerlerine takarlardı. Daha sonraları bu tip takılar kötülüklerden ve
düşmanlardan koruması için savaşlarda da takılmaya başlandı. Bugün bile bazı
taşların özel uğurlar getirdiklerine inananlar vardır.
Boncukların dini amaçla ve duaları saymada kullanılmasına ilk olarak
Hindistan’da Hindu inanışında rastlanıyor. Tespihin ataları Hindistan’dan
doğuya sonra Ortadoğu’ya en sonunda da Avrupa’ya yayılıyor. Tespihin kullanış
amacı Müslümanlık Hıristiyanlık (Katolik) Hinduizm ve Budizm’de aynı olup
hepsinde de duaları ve dualar arası bölümleri saymada kullanılır.
Tespihin İslam dünyasında ne zamandan beri kullanıldığı kesin olarak belli
değildir. Hz. Muhammed’in tespih taşıdığına dair bir kayıt yoktur. Hatta belki
Osman Gazi belki de Fatih Sultan Mehmet’de tespih kullanmadılar. Arşivlerde
tespih ile ilgili bilgilere ancak 16. yüzyılın sonlarına doğru rastlanmaktadır.
Ne var ki Hz. Muhammed zamanında namaz ve dua sırasında hurma çekirdeği veya
çakıl taşı kullanıldığı bazı hadislerden anlaşılmaktadır. İslam’da Peygamber’in
namaz kılarken sünneti olan ‘Sübhanallah Elhamdülillah ve Allahüekber’
kelimelerini 33′er defa tekrarlamanın hangi tarihte başlayıp yayıldığı da
bilinmiyor.
Yüce Yaratıcı’ya 99 ayrı isim veren İslami anlayış onu anarken her isim için
bir işaret olmak üzere ipe dizdiği bu 99 taneli şeye de ‘tespih’ adını
vermiştir. Çeşitli malzemelerden yapılan tespihteki tane sayısı 33 99 500 veya
1000 olabilir.
500 ve 1000′lik tespihler daha ziyade tekkeler ve dergahlarda zikr için
kullanılırlardı. Tekke şeyhleri hastaları veya bir muradı olanları
iyileşmeleri veya muratlarının olması için bu tespihlerin içinden geçirirlerdi.
Tespih çekmek tespih tanelerini birer birer işaret parmağı ile baş parmak
arasından geçirmektir. Ancak günümüzde tespihi bir oyuncak veya el alışkanlığı
olarak kullananlara sallayarak veya çeşitli figürler meydana getirerek
dolaşanlara hatta tuttukları futbol takımının renklerine göre yapılmış
tespihleri çekenlere sıkça rastlanmaktadır.
Aslında tespih çekmek din adamlarına özgü bir davranışmış gibi algılanır ama
halk arasında da neredeyse bir alışkanlık haline gelmiştir. Tespih çekmenin daha
çok kırsal kesimlerde yaygın olmasının nedeninin tespihin boş elleri meşgul
edebilme özelliği olduğu ileri sürülüyor. Sıcak aylan tarımsal çalışma ile
geçiren sürekli ellerini kullanmaya alışmış kişilerin kış aylarında bu boşluğu
tespihle doldurduklarına inanılıyor.
Günümüz biliminin tespih çekme alışkanlığına bakış açısı biraz değişik. Bilim
insanları beynimizin çalışma yaşamının güçlükleriyle sorunlar endişeler ve
korkularla sürekli baskı altında tutulduğunu bunun sonucunda sinir hücrelerinin
aşırı yorulup yıprandığını ve beynimizi rahatlatmak onu özgür bırakmak
dikkatimizi başka tarafa yöneltmek için tespih çekmenin çok etkili ve faydalı
olduğunu söylüyorlar.
Kaynak: İnternet.
__________________ Sen ol da ister yar ol ister yara; Lütfunda hoş kahrın da.
Neden Tesbih Çekeriz?
kemik
Normal
