doguasya

FARZ NEDİR?

Yapılması istenen, yapılmaması ALLAH tarafından yasak olan emirlerdir ki bu her yönden kati bir delil ile sabit olunmuştur.
Mesela namaz kılınız, zekat veriniz,oruç tutunuz gibi emirlerher vechile kesin olduğu için bunlarla sabit olan hükümlerde farzdır

Farzın hükmü, yapılmasına sevap ve özürsüz olarak terkinede ikap yani ceza terettüp eder.Farzı inkar eden dinden çıkmış olur

FARZLAR İKYE AYRILIR

a)Farz-ı ayn
Her mükellef zerne ypılması farz olup birtakımlarının yapmasıyla diğerlerinden düşmeyen farzlardır. Beş vakit namaz ve Ramazan orucu gibi.Bir başkası onun yerine yapamaz. mesela birinin namazını bir başkası kılamaz gibi....

b)Farz-ı kifaye

Yalnız yapılması farz olanlardırki birmahalde bulunan bazı isanların yapmas ile diğerlri günahtan kurtulur. Cenaze namazı gibi...Eğer iç kimse kılmazsa cenaze namazsız kaldırılacak olursa hepsi biren günaha girerler

VACİP

Far kadar kesin olmamakla beraber kuvvetli bir delil ile yapılması emredilen,yapılması farz gibi zaruri olan iş ve vazifedir.
Bayram namazı ve vitr namazı gibi.

Mesela bayram namazı Kevser suresindeki ''venhar'' emrine dayanmaktadır
Venhar; kurban kes anlamına geldiği gibielini gögsünün üzerine koy gibi, namazı kılarken elini gögsüne koy;rüku ve secdeyi gögsün görünecek şekilde yap, anlamınada gelir.

İşt bu yüzden kurbana vacip demekteyiz.Eğer ''venhar''ın anlamı kurban kes manasında açık olsa idi o zama kurban kesmek farz olurdu.

Vacibin hükmü aml noktasında farz gibidir.İşleyene sevap özürsüz olanada ceza terettüb eder.

Fakat itikat bakımndan farzn hükmü gibi değildir.
Bunun içindir ki vacibi inkar eden bir kimse dinden çıkmaz

SÜNNET

Peygamber efendimiz (s.a.v.) in ibadet sureti ile her daim işleyip pek az terkettikleri şeylerdir.

Sünnet ikiye ayrılır
a) Sünnet-i müekkede

Peygamber (s.a.v.) efendimizin pek az terkettikleri şeylerdir.
sabah, öğle ,akşam namazlarının sünnetleri gibi...
İslam dininde pek lüzumlu görünen ezan, ikamet,cemaate devam gibi sünnetlerde ''Sünneti hüda'' denirki bunlarda sünneti müekkededir.

b)Snnet-i gayri müekkede

Peygamber (s.a.v.) efendimizin ibadet maksadı ile ara sıra yapmı oldukları şeylerdir.
Yatsı ve ikindi namazlarının ilk sünnetleri gibi..

Peygamber (s.a.v.) efendimizin; yiyip içmeleri,giyinip kuşanmaları, oturup kalkmaları gibi şeylerde ''sünneti zevaid'' adı verilmiştirki bunlarda sünneti gayri müekkede sınıfındadır sünneti müekkedenin
yapılmasında sevap kasten terk edilmesinde azap değilsede tekdir vardır,gayri müekede vezevaid denilen snnetlerin yapılması ise pek güzeldir. Sevgili Peygamber (s.a.v.) efendimize uymanın bir işareti olduğundan sevaba şefaatine bir vesiledir.
Sünnetinde kifaye olanı vardır ;Ramazanın son on gününde itikafa girmek ve teravihi cemaatle kılmak gibi

MÜSTEHAP

Peygamber (s.a.v.) efendimizin bazen işleyip bazen de terk ettiği şeylerdir ki işlenmesi istenen işlenmemesi yasak olmayan şeylerdir.
Bunlara mendup,nafile ve adap ve tatavvu da denir.Nafile namazlar,oruçlar ve fukaraya verilen sadakalar gibi...Bunları yapan sevap kazanır yapmayan ceza görmez.
Müstehap sünetin müekkede olmayan kısmıdır

MÜBAH

Kişimnin istediği zaman yemesi içmesi uyuması gibi sıhhat göz önüne alınarak yapılmasındada yapılmamasındada sevap ve günah olmayan şeylerdir.
Yanlız yaptığı şeyler zararlı olmamalıdır.
Mübahlar iyi niyetle yapıldığı zaman ibadet hükmünü alır.

.....Bir kimsenin karısı ile yatması sadakadır....
Bunu işiten ashap : EY ALLAHIN RESULU (S.A.V.) hiç insan ailesi ile yatarda sevap alırmı? dediğinde efendimiz (S.a.v) eğer haram biri ile yatsa idi günah olmazmıydı!!!! Tıpkı bunun gibi helali ile yatmasıda sevaptır. Bir insan, adabına uygun yemek yese günahkar olur. DOYDUKTAN SONRRA YEMEK GİBİ...


HARAM

Kesin bir delil ile yapılması yasak lan işlerdir.
İnsanları bir şeyi yapmaktan kat'i surette yasak eden delillerle sabit olan hükümlerdir.
Hırsızlık, yalan yere şahitlik , ana babaya karşı gelme vs... gibi

haramı yapanlar ceza görür,haramı terk edenler sevap alır, haramı helal sayanlar mazallah kafir olur.

HARAM İKİYE AYRILIR

a) Haram liaynihi

Haddi zatında herkese karşı haram olan şeylerdir; leş şarap (alkol) akıcı kan gibi

b) Haram ligayrihi

Haddi zatında helal olup başkasının hakkından dolayı haram olan şeylerdir ki, komşularımıza, vatandaşlarımıza ait olan herhangi kıymetli bir mal ve yiyecek gibi...

MEKRUH

İşlenmemesi delil-i zanni ile istenen bir iştir.
Mekruh iki çeşittir

a)Tahrimen mekruh

Bu harama yakındır; böyle birşeyin yapılması yasak ise de bu yasak kesin olmayan bi delil ile belli olur
Vacip olan birşeyi yapmamak tahrimen mekruhtur, tahrimen mekruh olan bişeyi yapmamak ise vacip dir.Durupdurup tamda güneş batarken namaz kılmak tahrimen mekruhtur.

b)Tenzihen mekruh

Bu helale yakındır; işlenmesi yasak edilmemiştir.
sünnet ve müstehapları yapmamak tenzihen mekruhtur.Tenzihen mekruh olan şeyleri işlememek sünnet ve müstehabdır.
sağ eli ile burnunu sümkürmek sağ el ile taharet almk tenzihen mekruktur.

Mekruhu helal saymak tehlikeli isede insanı küfre götürmez.
örnek: abdest ve gusl suyunu israf etmek ,cuma saatinde alışveriş vb şe apmak,balık cinsiden olmayan yiyecekleri yemek. midye istiridye ıstakoz gibi....

MÜFSİT

Başlanmış bir ibadeti bozan şeye denir. Namaz, oruç hakkında kullanılır. Namazda konuşmak, oruçlu iken bile bile yemek içmek,
abdestli iken bir yerinden kan aldırmak gibi.
Müfsidin kasden vukuu bulması azaba sebep se de yanlışlıkla vukuu sebep değildir

Akıl ve buluğ cihetiyle üzerlerine şeriatın emir ve yasağı cari olan kimselre,mükellef tabir olunr.

Meşru kazanç heal, rüşvet almak haram, anında ödünç almak Mübah, muhtaçlara ödünç vermek mendup, borcunu ödemek farz, zor durumda olan borçluya bolluğa çıkana dek süre tanımak vacip, kendinin muhtaç olduğu dini bilgileri öğrenmek farz-ı ayn, başkasına öğretmek farz-ı kifaye, şer-i ilimlerde derinleşmek mendup, bununla övünmek mekruh, akdin gereği ve destekleicisi olmayıpda taraflardanb birine çıkar sağlayan şart müfsit, alışveriş de fasittir

ALLAHIN SELAMETİ RAHMETİ BEREKETİ VE HİDAYETİ ÜZERİNİZE OLSUN
Vacip olan birşeyi yapmamak