Dilek Duası - Nazar Kuranda Geçiyormu

Türkçemizde göz değmesi, göz dokunması, nazar gibi tabirlerle bildiğimiz “isabet-i ayn” vakidir. Hz. Aişe (r.a)’den gelen çeşitli rivayetlerde kendisine Rasulüllah (sav)’ın nazardan rukye yapmasını emir buyurduğunu ifade etmiştir.

Mesele ilm-i kelamda inanç noktasından ele alınmıştır. Fıkh-ı Ekber şerhine Aliyyü’l-Kaari: “Sihir ile göz değmesi-mutezile mezhebinin görüşlerinin aksine- ehl-i sünnete göre haktır, vakıdir. Çünkü Rasul-ü Ekrem (sav) “göz değmesi haktır” buyurmuşlardır.” Denmektedir.

Bazı gözlerin baktıkları cisimleri hasta yapacak veya başka türlü zarar verebilecek tesirler yaptığı hakkında hadis-i şerifler olduğu gibi bazı Kur’an ayetlerini bu mana ile tefsir eden müfessirlerde vardır. Eski ve yeni bazı filozoflar ise bunun akla uygun olmadığını iddia etmişlerdir. Halbuki bunda akla aykırı bir taraf yoktur. Çünkü gerçek tesir Allah’ın yaratmasına aittir. Bunda göz adi bir sebepten ileri geçmemektedir. Hayvanlar kendi aralarında nasıl farklı özelliklere sahip iseler insanlarda çeşitli özelliklere sahiptirler. Bazı insanların yaratılışında başkalarına zarar verebilecek bir özelliğe sahip olmaları; gözleriyle bir şeye baktıkları zaman gözlerinden havaya yayılan zehirli bir enerjinin görülen şeye isabet edince ona zarar vermiş olmasına ne gibi bir engel vardır?

Zoolojinin söylediğine bakılırsa: Yılanların içinde öyleleri vardır ki bakışları ile veya çaldıkları ıslıklarla insanları öldürürler. Eğer bu doğru ise o gibi yılanların insanı uzaktan öldürmesi şüphesiz, kendisinden yayılan bir zehir vasıtasıyla olmaktadır.

Mıknatısın kendisindeki bir özellikte uzaktan demire tesir ettiğini biliyoruz. Şu halde gözünde uzaktan cisimlere tesir yapabilmesini akıldan uzak görmemek gerekir.

Hadis-i şeriflerle sabit olan cihet, gözün bazı cisimlere zarar vermesi veya hasta yapmasıdır. Yoksa büyük dağların yarılması, büyük binaların devrilmesi gibi şeyler değildir. Bu gibi iddilar doğru bir esasa, ciddi bir kaynağa dayanmamaktadır. Ehl-i sünnet, gözün baktığı bazı eşyaya tesir ederek zarar verebileceğini ve bu tesirinde ancak Allah’ın yaratmasıyla gerçekleştiğini kabul eder. Çünkü buna dair nass varit olmuştur. Ve bunun olmasına akli hiçbir engel de yoktur.

Kur’an-ı Kerim’de: Ve in yekâdüllezine keferû, le yüzlikûneke bi-ebsârihim lemmâ semiu’z-zikr “Doğrusu o kafirler zikri- yani Kur’anı- işittikleri vakit az kalsın gözleriyle seni devireceklerdi.” Buyurulmuştur.

Beyzavi ve diğer bazı tefsirlerde bu ayet-i kerimenin nuzülune sebep olarak şu hadise nakledilmektedir: Beni Esed kabilesi içinde gözü keskin adamlar vardı, içlerinden biri Rasulüllah (sav)’ı da nazara uğratmak için çalıştı. Fakat Allah’ın koruması ile bir şey yapamadı.

“Müşrikler Kur’anın yüksekliğini öyle hissetmişlerdi ki, hasedlerinden az daha peygamberi göz değmesine uğratacaklar, aç ve kötü gözlerinin şerleriyle ellerinden gelse yıkıp helak edeceklerdi.”

Buhari’nin İbni Abbas (ra)’dan tahriç ettiği hadis-i şerife göre: İbrahim (as) oğulları İsmail ve İshak (as)’a nazar değmesine karşı şu duayı okurdu. Rasulüllah (sav)’da öyle yaparlardı.

Eûzü bi-kelimatillahi’t-tammeti min külli şeytânin ve hâmmetin ve min külli aynin lâmmetin.

“Her şeytandan ve zehirli hayvandan ve her kötü gözden Allah’ın tam sıfatlarına sığınırım.”