Midenin kendi çevresinde ya da mide ağzı çevresinde dönmesidir. Bu dönme tam ve apansızın olabilir. O zaman ivegen dönme diye adlandırılır. Ölümü önlemek için acil olarak ameliyat edilmesi gereken, ender, ama çok ciddi bir durumdur. Mide dönmesi kısmi, zaman zaman da olabilir (süreğen); bu durumda da her dönmenin, ivegen dönmeye dönüşme tehlikesi vardır.

Bu hastalık, özellikle 40-60 yaşlar arasında görülür.

Burada yalnızca ivegen dönmeyi inceleyeceğiz.

NEDENLER

İvegen mide dönmesi, midenin tutunma araçlarının (bağlarının) gevşemesinin ya da mide düşüklüğünün sonucudur ve mide herhangi bir zorlanma sırasında, eksenlerinden biri çevresinde dönebilir.

TEŞHİS

Klinik belirtiler

HASTALIĞIN ÖTEKİ BİÇİMLERİ

Aralıklı gelen süreğen biçimler, yemekten sonra ağırlık ve şişkinlik, belirli duruşlarda ağrı gibi fazla belirgin olmayan belirtiler verir.

Röntgen muayeneleri, midenin hareketsizliğini yeniden sağlamak ve böylece ivegen mide dönmesi tehlikesini yoketmek için ameliyat edilmesi gerçekten bu biçimlerin ortaya çıkarılmasını sağlar.

Takılıp ilerlemeyen mide sondası, bir mide genişlemesi varsayımını ortadan kaldırır. Gerçek mide genişlemesinde, sondanın koyulması genişlemeyi doğrular ve mideyi boşaltarak tedavi etmeyi sağlar.

TEDAVİ

Vakit geçirmeden ameliyat gereklidir. Karın kesisiyle mideye ulaşılarak, dönme düzeltilir ve mide boşaltılır.

«Dönmenin» düzeltilmesinden sonra, midenin görünümüne göre, gerekirse bir mide çıkarma (gastrektomi) ameliyatı yapılır ya da mide dokuları canlılığını koruyorsa, tekrarlamayı önlemek için, midenin uçlarından sabitleştirilmesiyle yetinilir.

Hastalık mide belgesinde başlayan, ama sırta, omuzlara, hattâ boyna yayılan çok şiddetli bir ağrıyla belirir. Başlangıçta bu ağrıya birkaç kusma eşlik eder. Daha sonra, hastanın kusma gereksinimi sürer, ama kusamaz. Karın şişmiştir. Genel durum kaygı vericidir, şok belirtileri saptanır: Düşük atardamar basıncı; hızlı ama zayıf nabız; bol ter; v.b.

Tamamlayıcı muayeneler

Mideye sokulmaya çalışılan mide sondası takılır, ilerlemez ve mide dönmesine bağlı mide ağzı tıkanmasını yansıtır.

Hasta önceden hazırlanmadan çekilen karın filmi, midede sıvı-gaz düzeyleri ve genişleme gösterir.

Yemek borusu-mide-onikiparmak barsağı geçişi filmi almak olanaksızdır. Baryum mide ağzından geçmez.

EVRİM

Hasta ameliyat edilmezse kısa sürede ölebilir. Evrim, cerrahi tedavinin erken oluşuna, midenin gördüğü zarara ve hastanın önceki genel durumuna bağlıdır.