Hz. HIZIR (a.s)

28-08-12, 22:38

Hz. HIZIR (a.s)

　
Hz. Mûsâ döneminde yasamış ve peygamber olması kuvvetle muhtemel, hikmet ve ilim sahibi bir şahsiyet.

Kur'ân-i Kerîm'de,Hızır (a.s.)'in isminden açıkça bahsedilmez. Ancak Kehf Sûresi'nin 60-82. âyetlerinde yer alan Hz. Mûsâ ile ilgili kıssadan "Katimizdan kendisine bir rahmet verdigimiz ve kendisine ilim ögrettigimiz kullarimizdan bir kul..." (18/65) diye sözü edilen şahsın Hızır (a.s.) oldugu anlaşılmaktadır.

Çünkü bizzat Peygamber Efendimizden gelen sahîh hadislerde bu şahsın Hızır oldugu açıkça belirtilmistir...

Bu rivayetlere göre bir gün Hz. Mûsâ isrâil oğulları arasında vaaz ederken ona kendisinden daha hikmet ve ilim sahibi kimsenin olup olmadigi sorulmustu. Hz. Musâ: "Hayır, yoktur!" diye cevap verince Cenâb-i Hak bir vahiyle Hz. Mûsâ'yâ Mecme'u'l-Bahreyn'de (iki denizin kavusum yerinde) kullarindan salih bir kul olan el-Hadir (Hızır)'ın kendisinden daha âlim oldugunu bildirdi.

Bunun üzerine Hz. Mûsâ hizmetinde bulunan genç bir delikanlı ile Hızır'ı bulmak üzere uzun bir yolculuga çıktı.

İkisi, iki denizin birlestigi yere ulaşınca, yolculukta yemek üzere azık olarak yanlarina aldıklari balıklarını unutmuslardı ve balık bir delikten kayıp denizi boylamıştı. Hz. Mûsâ oradan bir süre uzaklastiktan sonra yemek için delikanlıdan balığı çıkarmasını istedigi zaman balığın denize dalıp kayboldugunu fârkettiler.

Hz. Mûsâ'nın Hızır'ı bulmasinin alâmeti, bu balığın kaybolması oldugundan derhal oraya geri döndüler ve orada Hızır(a.s.)'i buldular. Bundan sonra Hz. Mûsâ'nin Hızır ile, Kehf Sûresi 66-82. âyetlerinde anlatilan yolculugu basladı.

Hz. Mûsâ'nin yolculugunda azık olarak taşıdığı balığın Mecme'u'l-Bahreyn'de denize dalıp kaybolması, bazi rivayetlerde ve çesitli islâm milletlerinin folklorunda, bu arada Türk folklorunda da bu suyun âb-ı hayat oldugu, ölüleri bile canlandıran, içenleri ölümsüzlestiren bir hayat iksiri oldugu seklinde izah olunmus, burada balığın canlanıp denize dalmasi meselesinde bir peygamberin hayatinin ve Cenâb-i Hakk'in kudretinin söz konusu oldugu unutulmustur. Buna bagli olarak, Mecme'u'l-Bahreyn bölgesinde yasayan birisi olarak Hızır (a.s.)'a da ölümsüzlük isnâd edilmis ve kendisine beşer üstü güçler ve yetkiler verilmistir.

Hızır aleyhisselâma verilen ilmin mahiyetini anlayabilmek için Musa (a.s.) ile olan yolculugunu Kur'ân-ı Kerîm kısaca söyle anlatır:

Hızır (a.s.), yolculukta karşılasacakları olaylara Musa peygamberin sabredemeyecegini kendisine hatırlatmış ve O'ndan sabır için söz almıstır
Önce deniz sahilinde, yolculuk için bir gemiye binmislerdi. Hızır (a.s.) bir balta ile gemiyi delince kaptan tamir için geri dönmek zorunda kalmıştır Musa (a.s.) sabredemeyip söyle demistir: "Gemiyi, yolcularını bogmak için mi deldin? Dogrusu çok kötü bir is yaptin"

Yolculugun sonunda, ilk bakista görünmeyen ve perde arkası bilgi niteligindeki sebebi Hızır (a.s.) söyle belirtir: "O, deldigim gemi, denizde çalışan birkaç yoksulundu. Onu kusurlu yapmak istedim. Çünkü gemi yolculuga devam ederse, ileride her sağlam gemiye el koyan bir kral (deniz korsanları) çıkar"

Yolculuk sırasında, diğer çocuklarla oynamakta olan bir çocuğu öldürdü. Musa (a.s.): "Kısas olmadan, masum bir cana nasıl kıyarsın? Dogrusu çok kötü bir is yaptın, dedi"

Küçük çocugun bu erken yasta vefat ettirilme sebebi Hızır (a.s.) tarafından söyle açıklandı:

"Öldürdügüm erkek çocuga gelince; onun anne ve babası mü'min kimselerdi. ileride onlari isyan ve inkâra sürüklemesinden korktuk istedik ki, Rableri bu ölen çocuk yerine kendilerine ondan daha temiz ve daha merhametli birini versin"

Burada Cenâbi Hak'kin, anne-babanın hayırlı kimseler olması sebebiyle, ileride kendilerini üzecek, büyük sıkıntılara sokacak bir çocugu erken yasta vefat ettirip, onun yerine daha hayırlı bir evladın verilmesinin, gerçekte o aile için " hayır" olduguna isaret ediliyor.

Yolculugun üçüncü merhalesi Kur'an'da söyle anlatilir:

"Musa ve salih kul yollarina devam ettiler. Sonunda bir köye varıp, halkından yiyecek istediler. Halk ise onları misafir etmek istemedi. Musa ve salih kul, orada yıkılmak üzere olan bir duvar gördüler, Salih kul hemen onu doğrultuverdi.

Bunun üzerine Musa:

"isteseydin buna karşılık bir ücret alırdın, dedi. Salih kul söyle dedi:

işte bu seninle benim aramızın ayrılması demektir. Sabredemedigin seylerin içyüzünü sana anlatacagim"

Evi, ücretsiz tamir etmesini salih kul (HIZIR) söyle açıklar: "Bu ev, sehirde iki yetim çocuğun idi. Duvarin altinda kendilerine ait bir hazine vardı. Bunlarin babalari salih bir kimseydi. Rabbin, onlarin rüştlerine erip, hazinelerini bizzat kendilerinin çıkarmalarını istedi. Bu Rabbinden bir rahmettir. Ben bunlari kendiligimden degil, Allâh'ın emriyle yaptim. iste, sabredemedigin seylerin içyüzü budur"

Bu hikmetlerle dolu yolculuktan, insanlarin günlük hayatta karşılaştıkları bir takım olayların, bazan büyük felaketlerin bir görünen yüzünün bir de asıl perde arkasının bulundugu anlaşılmaktadır.
　
Bazan şer olarak görülen olaylarin arkasından büyük hayırlarin ortaya çıktığı görülmektedir.
　
Âyet-i Kerîmelerde söyle buyurulur:
　
"Hosumuza gitmedigi halde, savasmak size farz kılındı. Belki de hoşumuza gitmeyen bir sey sizin için daha hayırlıdır. belki hoşunuza giden bir sey de sizin için daha kötüdür. Allah bilir siz ise bilmezsiniz (el Bakara, 2/216). "...

Eger karılarınızdan hoşlanmıyorsanız. olabilir ki, hosunuza gitmeyen bir şeyde Allah, sizin için çok hayir takdir etmistir. " (en-Nîsâ, 4/19).
　
Rasûlullah (s.a.s.), Hızır (a.s.)'in ilmiyle ilgili olarak, gemi yolculugu sırasındaki bir konusmayı söyle nakleder:

"Bir serçe, denizden gagasiyla su alıp, gemiye konmustu. Hizir (a.s.) bunu Hz. Musa'ya göstererek söyle dedi: Allâh'ın ilmi yaninda, benim ve senin ilmin, şu serçenin denizden eksilttiği su kadar bir seydir"

Kaynak: Sâmil Islam ansiklopedisi